Chi trả trợ cấp bảo hiểm xã hội tại Lạng Sơn. Ảnh: Ngọc Yến.
Chi trả trợ cấp bảo hiểm xã hội tại Lạng Sơn. Ảnh: Ngọc Yến.
Theo quy định người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc người khuyết tật đặc biệt nặng sẽ được hỗ trợ kinh phí chăm sóc hằng tháng (theo Khoản 2 Điều 44 Luật Người khuyết tật 2010).
Mức hưởng hỗ trợ kinh phí chăm sóc hằng tháng thấp nhất cho mỗi người tàn tật (khuyết tật nặng/đặc biệt nặng) bằng mức chuẩn trợ giúp xã hội nhân với hệ số tương ứng theo quy định tại Nghị định 20/2021/NĐ-CP sau đây:
- Hệ số một phẩy năm 1,5 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai hoặc nuôi một con dưới 36 tháng tuổi.
- Hệ số 2,0 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai và nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
- Hệ số 2,0 đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang nuôi từ hai con trở lên dưới 36 tháng tuổi.
- Hệ số 1,0 đối với hộ gia đình đang trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc người khuyết tật đặc biệt nặng.
Như vậy, hộ gia đình, cá nhân chăm sóc người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai, nuôi con dưới 36 tháng tuổi mới được hỗ trợ khoản kinh phí này.
Trường hợp người khuyết tật thuộc diện hưởng các hệ số khác nhau thì chỉ được hưởng một hệ số cao nhất. Nếu cả vợ và chồng là người khuyết tật thuộc diện hưởng hỗ trợ kinh phí chăm sóc hàng tháng thì chỉ được hưởng một suất hỗ trợ kinh phí chăm sóc.
Với mức chuẩn trợ cấp xã hội áp dụng từ ngày 01/7/2024 là 500.000 đồng/người/tháng. Theo đó mức hỗ trợ kinh phí chăm sóc hằng tháng áp dụng từ ngày 01/7/2024 như sau:
- 750.000 đồng/tháng đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai hoặc nuôi 01 con dưới 36 tháng tuổi.
- 1.000.000 đồng/tháng đối với người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng đang mang thai và nuôi 01 con dưới 36 tháng tuổi hoặc nuôi 02 con dưới 36 tháng tuổi trở lên.
Chế độ trợ cấp người tàn tật giúp các đối tượng được hưởng trợ cấp theo đúng quy định của pháp luật là một việc làm ý nghĩa và mang giá trị nhân văn. Người dân cùng các cơ quan, chính quyền cùng nhau chung tay góp sức để người tàn tật có thể hòa nhập cộng đồng và có một cuộc sống ý nghĩa hơn, tạo điều kiện cho họ được làm việc và tham gia các hoạt động trong điều kiện cho phép.
Bảo hiểm xã hội điện tử EBH mong rằng những thông tin được chia sẻ trong bài viết trên sẽ hữu ích cho bạn.
Người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội có được hưởng thêm trợ cấp hưu trí xã hội?
(1) Trợ cấp hưu trí xã hội là gì?
Theo khoản 2, Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã giải thích về trợ cấp hưu trí như sau:
Trợ cấp hưu trí xã hội là loại hình bảo hiểm xã hội do ngân sách nhà nước bảo đảm cho người cao tuổi đủ điều kiện theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
(2) Người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội có được hưởng thêm trợ cấp hưu trí xã hội?
Trước tiên, căn cứ quy định tại Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội như sau:
Điều 21. Đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội
1. Công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện sau đây:
b) Không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ;
c) Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
2. Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
3. Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
4. Chính phủ quy định chi tiết khoản 2 Điều này
Tiếp theo, căn cứ quy định tại khoản 2, Điều 22 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định về các chế độ, trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội, cụ thể:
Điều 22. Các chế độ, trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội
2. Trường hợp đối tượng quy định tại Điều 21 của Luật này đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Như vậy, từ 02 quy định trên có thể thấy Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã cho phép người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng mà thuộc trường hợp được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, thì sẽ được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trong thời gian tới sẽ ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết hơn về việc hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trong trường hợp đang hưởng trợ cấp xã hội cho người cao tuổi.
Trợ cấp hưu trí xã hội sẽ bắt đầu được áp dụng từ ngày 01/7/2025, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực.
(3) Mức trợ cấp hưu trí xã hội từ ngày 01/7/2025?
Theo Điều 22 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định:
Điều 22. Các chế độ, trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội
1. Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 03 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.
Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
2. Trường hợp đối tượng quy định tại Điều 21 của Luật này đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
3. Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.
4. Chính phủ quy định trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội.
Như vậy, mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ, và sẽ điều chỉnh định kỳ 3 năm một lần.
Ngoài ra, người cao tuổi đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng cũng sẽ được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế, khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng.
(4) Mức trợ cấp xã hội hàng tháng cho người cao tuổi hiện nay từ ngày 01/7/2024?
Tại Nghị định 76/2024/NĐ-CP đã sửa đổi, bổ sung khoản 2,3 Điều 4 quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội tại Nghị định 20/2021/NĐ-CP. Cụ thể:
Mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 01/7/2024 là 500.000 đồng/tháng.
Cụ thể, mức trợ cấp xã hội cho người cao tuổi hàng tháng từ 01/7/2024 sẽ như sau:
(1.1) Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.
Hệ số 1,5 đối với đối tượng tại (1.1) từ đủ 60 tuổi đến 80 tuổi.
(1.2) Người cao tuổi từ đủ 75 - 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo không thuộc diện theo khoản (1.1) đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.
Hệ số 2,0 đối với đối tượng tại (1.2) từ đủ 80 tuổi trở lên.
(1.3) Người từ đủ 80 tuổi trở lên không thuộc diện theo khoản (1.1) mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng.
Hệ số 1,0 đối với đối tượng quy định tại (1.2) và (1.3)
(1.4) Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng
Hệ số 3,0 đối với đối tượng quy định tại (1.4)
Tỷ lệ tăng này đã được các cơ quan quản lý tính toán kỹ lưỡng, bảo đảm công bằng, hợp lý, hài hòa, có sự chia sẻ giữa người đang hưởng lương hưu và người đang đóng bảo hiểm xã hội, giữa khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, giữa các thế hệ tham gia và thụ hưởng chính sách; đồng thời bảo đảm khả năng cân đối Quỹ Bảo hiểm xã hội trong dài hạn.
Hơn 3,3 triệu người được thụ hưởng quyền lợi
Chính phủ đề xuất từ ngày 1/7/2024, điều chỉnh tăng 15% mức lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hiện hưởng (căn cứ trên mức hưởng tháng 6/2024); đồng thời, đối với người đang hưởng lương hưu trước năm 1995, sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh tăng 0,3 triệu đồng/tháng, có mức hưởng từ 3,2 triệu đồng/tháng đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh bằng 3,5 triệu đồng/tháng.
Việc điều chỉnh đồng bộ nêu trên cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong thực hiện những định hướng, mục tiêu tại Nghị quyết số 28-NQ/TW (ngày 23/5/2018) của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Ðảng Cộng sản Việt Nam khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.
Theo nghị quyết, cải cách chính sách bảo hiểm xã hội vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển và phải đặt trong mối tương quan với đổi mới, phát triển các chính sách xã hội khác, nhất là chế độ tiền lương, thu nhập, trợ giúp xã hội để mọi công dân đều được bảo đảm an sinh xã hội. Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2025, toàn quốc có khoảng 55% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội; năm 2030 con số này là 60%.
Trước thông tin về đề xuất tăng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội, người tham gia bảo hiểm xã hội đã nghỉ hưu, người thụ hưởng hiện rất phấn khởi. Về hưu đã gần 20 năm, ông Nguyễn Văn An (sinh năm 1948, ở Hà Nội), từng công tác trong một cơ quan thuộc Chính phủ cho biết, Nhà nước đã nhiều lần điều chỉnh tăng lương và theo quan sát của ông thì mỗi kỳ điều chỉnh, mức tăng các nhóm đối tượng: cán bộ, công chức, viên chức và người về hưu là tương đương nhau. Ðiều này đã tạo sự đồng thuận, công bằng cho đối tượng nghỉ hưu trước và sau thời điểm tăng lương và không có sự chênh lệch nhiều. Trước thông tin Chính phủ đề xuất tăng lương hưu 15%, ông An cho rằng mức tăng là hợp lý, bảo đảm tốt an sinh xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Ðồng tình với quan điểm nêu trên, ông Trần Trung Thái (Bắc Giang), người đã về hưu từ năm 2011 cho biết, ông không gặp khó khăn về tài chính, nhưng điều ông băn khoăn nhất là bảo đảm sự công bằng cho những người về hưu trước và sau thời điểm 1/7/2024. Cũng theo ông Thái, việc điều chỉnh mức hưởng lương hưu và đưa ra phương án triển khai kịp thời giúp tăng tính hấp dẫn, bền vững của chính sách.
Ông Thái cũng chia sẻ, mục đích của việc tham gia bảo hiểm xã hội là để bảo đảm an sinh xã hội về lâu dài, khi hết tuổi lao động. Nên khi nhiều người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là gánh nặng với việc bảo đảm an sinh xã hội sau này. Là người thấy rõ lợi ích từ việc hưởng lương hưu, bảo hiểm y tế khi về già, ông Thái luôn mong muốn người lao động hiểu rõ những khó khăn có thể gặp phải khi tuổi già, quyết định không nên rút bảo hiểm xã hội một lần để không bị mất nhiều quyền lợi…
Có thể thấy, mức tăng lương hưu 15% là mức tăng cao nhất từ trước đến nay, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Ðảng, Nhà nước đối với người lao động khi hết tuổi lao động. Theo Ðiều 57 Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành quy định: "Chính phủ quy định việc điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội".
Như vậy, việc đề xuất điều chỉnh lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội 15% là mức tăng cao so với chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2023, tăng trưởng kinh tế đạt 5,05% và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,25%. Năm 2024, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ quyết tâm tăng trưởng đạt mức hơn 6% và chỉ số giá tiêu dùng là dưới 4%. Mức điều chỉnh tăng lương hưu 15% lần này cũng là mức tăng cao nhất từ trước đến nay (từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện điều chỉnh tăng lương hưu 23 lần). Ngoài lương hưu hằng tháng, người hưởng còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe do Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả với mức hưởng là 95%.
Sẵn sàng các nguồn lực để thực hiện điều chỉnh và chi trả
Ngay khi có kết luận của Bộ Chính trị về cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1/7/2024, Bảo hiểm xã hội đã chuẩn bị các phương án tổ chức chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo mức hưởng mới, dự kiến từ ngày 1/7/2024.
Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) Lê Nguyên Bồng cho biết, trung tâm đã điều chỉnh phần mềm, triển khai chạy thử bảo đảm sẵn sàng phục vụ công tác chi trả ngay khi quy định về điều chỉnh tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng có hiệu lực.
Theo Vụ trưởng Tài chính-Kế toán Nguyễn Ngọc Huyến, hiện đơn vị đã chuẩn bị sẵn các nguồn lực tài chính đáp ứng cho việc điều chỉnh tăng lương hưu dự kiến từ ngày 1/7 tới. Hiện nay, dự thảo văn bản hướng dẫn cơ quan phối hợp chi trả cũng như bảo hiểm xã hội các địa phương thực hiện cơ bản được xây dựng xong nội dung chi tiết, sẵn sàng để tham mưu lãnh đạo ngành ký ban hành.
Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cũng lưu ý, toàn ngành phải cố gắng bảo đảm chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo mức hưởng mới kịp thời, chính xác theo đúng văn bản quy định của Chính phủ, Quốc hội; đồng thời yêu cầu các vụ, ban liên quan theo sát và phối hợp chặt chẽ các đơn vị chức năng của các bộ, ngành để bảo đảm chuẩn bị sẵn sàng thực hiện ngay khi văn bản quy định về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng chính thức được ban hành và có hiệu lực. Thời gian thực hiện các nội dung công việc chuẩn bị cho việc chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo mức hưởng mới diễn ra trong thời gian rất gấp, trong khi số người hưởng lại rất đông, đa dạng. Do đó, các đơn vị phải chủ động xây dựng các phương án tổ chức thực hiện một cách chu đáo, bảo đảm chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội với mức hưởng mới đến người hưởng một cách kịp thời, chính xác và an toàn.